Datumpalindroom

Het is vandaag een datumpalindroom, je kunt de datum van-voor-naar-achter lezen én van-achter-naar-voor. En het is dit keer een heel bijzondere palindroomdag, want hij geldt niet alleen in de Nederlandse notatie (dag-maand-jaar), maar wereldwijd (want ook voor: maand-dag-jaar, jaar-dag-maand of jaar-maand-dag).

De laatste wereldwijde palindroomdag was op 11-11-1111, 909 jaar geleden. De eerstvolgende duurt ook nog even, over ruim een eeuw is het 12-12-2121. En daarna moeten we 1010 jaar wachten tot 03-03-3030.
Op de eerstvolgende Nederlandse palindroomdatum hoeven we niet zo lang te wachten, over iets meer dan een jaar is het al 12-02-2021.

Vier talen, drie schriften

Net als Zwitserland, kent Singapore vier officiële talen. Verschil met Zwitserland is dat er ook drie verschillende schriften worden gebruikt. 

Engels is ontstaan in Engeland in de tijd van de Angelsaksen (5e eeuw na Chr.) en is nu de lingua franca in grote delen van de wereld. Dit is te danken aan de militaire, economische, culturele, wetenschappelijke en politieke invloed van het Britse Rijk de afgelopen eeuwen en de invloed van de Verenigde Staten vanaf begin 20e eeuw. Het Engels is de voertaal van veel internationale organisaties.
Engels is de moedertaal van ongeveer 335 miljoen mensen. 

Maleis (of Bahasa Melayu) wordt ’taal’ genoemd, maar kan ook gezien worden als een ‘macrotaal’, een overkoepelende taal. Varianten van het Maleis zijn de officiële landstalen van verschillende landen, zoals het Indonesisch in Indonesië en het Maleisisch in Maleisië. Het Indonesisch en Maleisisch worden wel gezien als varianten van dezelfde taal, vergelijkbaar met het Brits Engels, Amerikaans Engels en Australisch Engels. Buiten Indonesië en Maleisië wordt het Maleis gesproken in onder andere Brunei, Singapore en Zuid-Thailand. Maleis behoort tot de Austronesische talen. 
Maleis is de moedertaal van ongeveer 300 miljoen mensen. 

Mandarijn (官話) is de verzamelnaam van alle Mandarijnse taalvariëteiten. Vaak wordt het Mandarijn ook gewoon Chinees genoemd. Maar eigenlijk bestaat er geen ‘Chinees’; het is een verzamelnaam voor 14 talen, die net zoveel van elkaar kunnen verschillen als Nederlands van Deens. Mandarijn wordt gesproken in vooral Noord-China, Taiwan en Singapore. Mandarijn wordt geschreven met Chinese karakters (Hanzi), maar kan ook met het Latijnse alfabet worden geschreven. 
Mandarijn is de moedertaal van ongeveer 885 miljoen mensen. 

Tamil (தமிழ்) wordt gesproken door de Tamils in delen van India, in Sri Lanka, in Singapore en Maleisië. Het Tamil behoort tot de Dravidische talen. Het Tamil is een bijzonder stabiele taal gebleken; de literatuur van meer dan 2500 jaar oud is ook voor een moderne Tamil goed te lezen.
Tamil is de moedertaal van ongeveer 80 miljoen mensen.

In de dagelijkse praktijk worden de talen in Singapore door elkaar gebruikt. Het gaat dan vooral om een mengeling van Engels, Mandarijn en Maleis. Deze variant wordt Singlish genoemd (Singapore Engels). Zo’n mengvorm is een ‘pidgin’, een vereenvoudigde taal die ontstaat wanneer mensen met verschillende moedertalen, die elkaars taal niet kennen, elkaar toch proberen te begrijpen. De pidgin wordt hier dan weer een ‘lingua franca’, een taal die als gemeenschappelijk communicatiemiddel wordt gebruikt tussen mensen met verschillende moedertalen.
De term lingua franca wordt meestal gebruikt als geen van de betrokken sprekers de betreffende taal zelf als moedertaal heeft, zoals het Engels dat wordt in de EU na de Brexit.

O, kom er eens kijken . . .

. . .  wat ik in mijn schoentje vind!
Het thema van onze fotoclub deze maand was schoenen. Tel voor mij schoenen op met de maand december en ik kom uit op schoentje zetten. 
Volgende vraag natuurlijk, hoe daar mijn eigen thema weer in te vlecht. Ook daar hoefde ik niet lang over na te denken:

Alles gekregen van die goede Sint
Een pop met vlechten in het haar 
een snoezig jurkje kant en klaar 
twee kaatseballen in een net 
een letter van banket . . .   Oké, vier van chocolade dan!

Mijn letters

Dit vind ik wel mooie letters. Weliswaar omgekeerd, mijn initialen. 
Ik zag ze achter het Centraal Station op een verloren muurtje.

Winterse schrijvers

Het was koud in Zürich. ’s Nachts was het begonnen te sneeuwen en een laagje wit bedekte de stad en de bergen erom heen. Ook James Joyce heeft een sneeuwjas aan.
James Joyce, geboren in Ierland in 1882, woonde lange tijd in Italië met zijn vrouw Nora en hun zoon. Tijdens de Eerste Wereldoorlog woonden ze in Zwitserland, waar Joyce begon aan Ulysses. In 1940 vluchtte het gezin opnieuw naar Zürich, waar hij een paar maanden later overleed.
Hij ligt begraven op het Friedhof Fluntern en op zijn graf staat zijn bronzen beeltenis.

De sneeuw zorgt voor een stemmige sfeer, maar het boekje in zijn linker hand is door de witte deken minder goed zichtbaar. 
Het beeld is gemaakt door de Amerikaanse kunstenaar Milton Hebald.

Naast Joyce ligt Elias Canetti. Op dit graf geen lezend beeld, maar de sneeuw zorgt voor prachtige letters. Niet direct een leeftijdgenoot (Bulgarije 1905 – Zürich 1994) maar evenals Joyce een groot schrijver. In 1981 won hij de Nobelprijs voor de literatuur.

Initialen GS

Vandaag zou hij 92 geworden zijn, mijn vader. Hij is al acht jaar dood. Maar als ik foto’s maak, kijkt hij nog vaak over mijn schouder mee. Ook hij vond fotograferen erg leuk. Deze foto maakte ik voor hem, het zijn zijn initialen: Gerard Schiethart.

Noordeinde Den Haag

IJslandse taal en letters

Het IJslands is een bijzondere taal. Het is de taal die door de Vikingen in de 9e eeuw is meegenomen naar het eiland en sindsdien niet veel veranderd is. IJslanders kunnen dus zonder veel moeite hun oude verhalen lezen, zoals de Edda. Een ander unicum: Het IJslands is de enige taal waarbij de taalgrens gelijk loopt met de landsgrens. 

Het IJslands kent twee extra letters: de stemhebbende Ð / ð – die nooit aan het begin van een woord voorkomt – wordt uitgesproken als in het Engelse ’that’ en de stemloze Þ / þ die wordt uitgesproken als in het Engelse ’think’.

Tot slot nog een mooie traditie uit de Vikingtijd: het gebruik van de voornaam in combinatie met de naam van de vader. Een jongen krijgt de voornaam van zijn vader met het achtervoegsel ‘son’, een meisje krijgt de voornaam van haar vader met het achtervoegsel ‘dottir’. IJslanders hebben dus geen achternaam zoals wij die kennen.