Toeval ?

Zo nu en dan snuffel ik op Catawiki naar lezende beeldjes. Het meeste dat op deze veilingsite voorbijkomt vind ik niet mooi, niet mijn stijl, of veel te duur. Maar deze keer zit er een beeldje bij dat ik wel mooi vind en de eerste bieding is nog heel laag. Een klein jongetje in blauw hansopje, boekje op schoot. Hij heet Jacob. Dat kan natuurlijk geen toeval zijn, onze zoon heet ook Jacob.

Ik doe een bod, en daar komt natuurlijk snel een nieuw bod overheen. Nu moet ik beslissen of ik verder ga. Van mijn opa heb ik geleerd dat als je biedt op een veiling, je van tevoren met jezelf een eindprijs moet afspreken. Mijn opa is al jaren dood en heeft het hele internet nooit meegemaakt, maar of je nu offline of online biedt, zijn wijze raad neem ik ter harte. Ik spreek met mezelf een eindprijs af, niet hoger dan de verzendkosten. Die zijn best flink, want het beeldje wordt aangeboden door iemand in Italië. Eigenlijk alweer toeval, want onze Jacob zit dit jaar in Italië.

Ik heb nog vier dagen om te bieden, ik laat het bod van de andere bieder even staan. De volgende dag doe ik weer een bod. Er zijn geen nieuwe bieders bij gekomen. Nu duurt het langer voor de andere bieder zich meldt. Aan het eind van de dag gaat hij over mij heen. Ik wacht weer een dag en doe nog een bod. De eindprijs die ik met mezelf heb afgesproken komt al in zicht. De andere bieder doet weer een bod en ik ga er nog een keer overheen. En ja hoor, ook nu wordt mijn bod overboden. Eigenlijk zou ik moeten stoppen, want ik zit al op mijn eindprijs. Maar ja, hij heet Jacob en komt uit Italië. ‘Opa, mag ik nog één bod doen…?’ Opa vindt het goed. Nog eentje dan.

Dan zet ik de computer uit, ik wil niet weten of de andere bieder er nog weer overheen gaat. Als de biedtijd voorbij is, doe ik m’n pc weer aan. ‘Gefeliciteerd, u bent de hoogste bieder, het beeldje wordt voor u klaar gemaakt voor verzending.’

En dan is het wachten, want pakketjes tussen Italië en Nederland – zo weten wij inmiddels uit ervaring – kunnen er lang over doen. Maar na iets meer dan een week staat DHL al voor de deur. Heel voorzichtig haal ik het papier van het pakketje, het is een porseleinen beeldje, dus voorzichtigheid geboden. Als ik het doosje heb uitgepakt, stokt even mijn adem… op het doosje staat de naam van een Italiaans plaatsje: Biella. Het plaatsje waar onze Jacob dit jaar woont. Hoeveel toeval kan je hebben.

Rijkse boekenbeeldjes

Zeg je Rijksmuseum, dan zeg je Nachtwacht. Maar in het Rijks staan naast alle topstukken ook prachtige grote en kleine beeldjes met boek. Een eerste rondgang over de afdeling Middeleeuwen en Renaissance leverde een mooie serie foto’s. 

De verkondiging aan Maria – Tillman Riemenschneider (Würzburg, ca. 1485) – Riemenschneider, een van de belangrijkste Duitse beeldhouwers uit de middeleeuwen, maakte hier een heel eigen versie van de Verkondiging: de aanvliegende engel Gabriël met zijn opwaaiende mantel is een en al dynamiek en vormt een contrast met de ingetogen emotie van Maria. Als versteend en volkomen verrast staart ze, tijdens het sluiten van een boek, de ruimte in. 

De verkondiging van Maria – Francesco di Valdambrino (Siena, ca. 1423) – Hier vindt de verkondiging plaats: de engel Gabriël vertelt Maria dat zij zwanger zal worden. De slanke figuur en de lange plooien in haar kleding zijn karakteristiek voor de ‘internationale gotiek’, een elegante stijl op de overgang van middeleeuwen naar renaissance. 

Maria met Jezus – speels trekt het blote kind Jezus de aandacht van zijn moeder Maria, door haar tuniek open te trekken. De ontblote borst is een verwijzing naar Maria’s rol als ‘Virgo lactans’, de melkgevende maagd (ca. 1525). 

Carità educatrice – Lorenzo Bartolini (Florence, ca. 1845) – De vrouw ontfermt zich over twee kinderen. Zij moedigt het grootste kind aan te lezen. Op zijn boekrol staat de moraal: ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.’ De vrouw stelt de deugd Caritas (Naastenliefde) voor in haar rol als opvoedster, een typisch Italiaans thema.