‘s Avonds door de stad lopen, levert altijd mooie inkijkjes op. Een blik op bewoners met hun boekenkast.
Binnen kijken bij boekenmensen
Auteursarchief: Mirjam
Hoofdstuk 2020
Een nieuw hoofdstuk, een nieuw jaar, een nieuw decennium.
Een goed nieuwjaar gewenst!
Bibliotheek ‘meets’ trein
Twee van onze favorieten: bibliotheken en treinen, vinden elkaar in de nieuwe bibliotheek in Tilburg. Een oude NS-werkplaats is omgebouwd tot bibliotheek en heet toepasselijk LocHal. De oorsprong van het gebouw is overal nog goed zichtbaar.
Vrucht van sociale wetgeving
‘De goede vruchten van de sociale wetgeving’, zo wordt deze ‘deurbekroning’ omschreven. Een vrouw met boek, bloemen en druivenranken. Het reliëf hangt boven de ingang van een gebouw in Eindhoven, dat in de oorlog dienst deed als onderkomen voor de Raad van Arbeid. Onder het beeld staat de tekst: ‘Aangeboden door het personeel’.
Tufstenen reliëf van kunstenaar Toon van de Wiel, 1940.
Stratumsedijk 28a in Eindhoven.
Het diner bij 2 voor 12
Ik spotte Het diner van Herman Koch al in heel wat landen. Gisteravond kwam het langs bij het tv-programma 2 voor 12 en werden al deze vertalingen getoond. Allemaal zonder de naam van de schrijver, want die werd juist gevraagd.
Bibliotheeklogo
Een vraagteken en een uitroepteken, dat is het logo van de bibliotheek in Sydney.
Volgens mij is dat precies waar een bibliotheek voor staat; je kan er terecht met alle vragen die je hebt en je vindt er van alles waar je niet naar op zoek was. Inspiratie heet dat met een mooi woord.
Het logo van de bibliotheek in Melbourne is klassiek met een Latijnse tekst. De goede vertaling heb ik nog niet, het moet ongeveer zoiets zijn:
Delectant domi – Non impediunt foris – Perecrinantur
De heren vermaken – Ze vertragen de buitenwereld – Ze reizen / trekken rond
Alle talen in de bibliotheek
De verschillende talen van Singapore zien we ook in de bibliotheken. In de grote National Library of Singapore staat veel Engelstalig. In deze wijkbibliotheek staat voornamelijk Chinees en Tamil en ik denk zelfs Japans.
Ik kan het niet lezen, maar je kunt zo zien dat de boeken hieronder reisgidsen zijn. En een boek gaat over Parijs. Handig zo’n nationaal symbool dat je meteen herkent.
Dit zijn Tamil-boeken. Meer dan dat het non-fictie is, kan ik er niet van maken.
En deze boeken lijken me eerder Japans dan Chinees, maar ik weet het niet zeker.
Wat ik wel zeker weet, de mensen die in deze bibliotheek werken zijn vrijwilligers. Dat staat luid en duidelijk op hun shirt.
Vier talen, drie schriften
Net als Zwitserland, kent Singapore vier officiële talen. Verschil met Zwitserland is dat er ook drie verschillende schriften worden gebruikt.
Engels is ontstaan in Engeland in de tijd van de Angelsaksen (5e eeuw na Chr.) en is nu de lingua franca in grote delen van de wereld. Dit is te danken aan de militaire, economische, culturele, wetenschappelijke en politieke invloed van het Britse Rijk de afgelopen eeuwen en de invloed van de Verenigde Staten vanaf begin 20e eeuw. Het Engels is de voertaal van veel internationale organisaties.
Engels is de moedertaal van ongeveer 335 miljoen mensen.
Maleis (of Bahasa Melayu) wordt ‘taal’ genoemd, maar kan ook gezien worden als een ‘macrotaal’, een overkoepelende taal. Varianten van het Maleis zijn de officiële landstalen van verschillende landen, zoals het Indonesisch in Indonesië en het Maleisisch in Maleisië. Het Indonesisch en Maleisisch worden wel gezien als varianten van dezelfde taal, vergelijkbaar met het Brits Engels, Amerikaans Engels en Australisch Engels. Buiten Indonesië en Maleisië wordt het Maleis gesproken in onder andere Brunei, Singapore en Zuid-Thailand. Maleis behoort tot de Austronesische talen.
Maleis is de moedertaal van ongeveer 300 miljoen mensen.
Mandarijn (官話) is de verzamelnaam van alle Mandarijnse taalvariëteiten. Vaak wordt het Mandarijn ook gewoon Chinees genoemd. Maar eigenlijk bestaat er geen ‘Chinees’; het is een verzamelnaam voor 14 talen, die net zoveel van elkaar kunnen verschillen als Nederlands van Deens. Mandarijn wordt gesproken in vooral Noord-China, Taiwan en Singapore. Mandarijn wordt geschreven met Chinese karakters (Hanzi), maar kan ook met het Latijnse alfabet worden geschreven.
Mandarijn is de moedertaal van ongeveer 885 miljoen mensen.
Tamil (தமிழ்) wordt gesproken door de Tamils in delen van India, in Sri Lanka, in Singapore en Maleisië. Het Tamil behoort tot de Dravidische talen. Het Tamil is een bijzonder stabiele taal gebleken; de literatuur van meer dan 2500 jaar oud is ook voor een moderne Tamil goed te lezen.
Tamil is de moedertaal van ongeveer 80 miljoen mensen.
In de dagelijkse praktijk worden de talen in Singapore door elkaar gebruikt. Het gaat dan vooral om een mengeling van Engels, Mandarijn en Maleis. Deze variant wordt Singlish genoemd (Singapore Engels). Zo’n mengvorm is een ‘pidgin’, een vereenvoudigde taal die ontstaat wanneer mensen met verschillende moedertalen, die elkaars taal niet kennen, elkaar toch proberen te begrijpen. De pidgin wordt hier dan weer een ‘lingua franca’, een taal die als gemeenschappelijk communicatiemiddel wordt gebruikt tussen mensen met verschillende moedertalen.
De term lingua franca wordt meestal gebruikt als geen van de betrokken sprekers de betreffende taal zelf als moedertaal heeft, zoals het Engels dat wordt in de EU na de Brexit.
de Bibliotheek Alkmaar eert Joost Zwagerman
Een mooie maar trieste gevelsteen. Eerbetoon van de Alkmaarse Bibliotheek aan Joost Zwagerman die in deze stad geboren werd, vandaag precies 56 jaar geleden.
Joost Zwagerman was een studiegenoot van mij. Niet dat hij mij kende, maar wij kenden wel allemaal deze beroemde medestudent. Als hij de kantine binnenkwam gonsde zijn naam meteen rond. Hij debuteerde in 1986 met de roman De houdgreep. Drie jaar later brak hij door bij het grote publiek met de roman Gimmick!. In 1991 verscheen Vals licht, dat genomineerd werd voor de AKO Literatuurprijs en in 1993 werd verfilmd.
In 2010 schreef hij het Boekenweekgeschenk Duel.
Het ontwerp is van Pieter Bijwaard uit Bergen, de typografie is van grafisch ontwerper Stephan de Smet uit Amsterdam.
State Library of New South Wales
De State Library of New South Wales, in Sydney, is heel anders dan die in Melbourne. Hier mag je alleen met een gids rondlopen en wil je de grote leeszaal in, dan moet je lid zijn. Ik heb dus vanaf de drempel de foto’s gemaakt.
Deze State Library, en ook die van Victoria, zijn nu zo’n 150 jaar oud. Jong voor onze begrippen, maar een stuk ouder dan de National Library of Australia in Canberra (hoofdstad van Australië), opgericht in de 20e eeuw.
Dat er tussen de Staatsbibliotheken en de Landsbibliotheek wel wat kinnesinne is, maakt het verhaal duidelijk dat onze gids vertelde. Na de Tweede Wereldoorlog zag de Library of NSW het belang in van het verzamelen van geschieddocumenten. Ze hebben inwoners van New South Wales opgeroepen hun oorlogsdagboeken en andere persoonlijke documenten over die tijd aan de bibliotheek te schenken. Dat hebben veel mensen gedaan.
De Landsbibliotheek is nu van mening dat deze documenten van landsbelang zijn en verzoekt de documenten over te dragen aan Canberra. Maar daar voelt Sydney niets voor, de mensen hebben hun documenten immers in goed vertrouwen aan de Staatsbibliotheek geschonken.
