IJslandse taal en letters

Het IJslands is een bijzondere taal. Het is de taal die door de Vikingen in de 9e eeuw is meegenomen naar het eiland en sindsdien niet veel veranderd is. IJslanders kunnen dus zonder veel moeite hun oude verhalen lezen, zoals de Edda. Een ander unicum: Het IJslands is de enige taal waarbij de taalgrens gelijk loopt met de landsgrens. 

Het IJslands kent twee extra letters: de stemhebbende Ð / ð – die nooit aan het begin van een woord voorkomt – wordt uitgesproken als in het Engelse ’that’ en de stemloze Þ / þ die wordt uitgesproken als in het Engelse ’think’.

Tot slot nog een mooie traditie uit de Vikingtijd: het gebruik van de voornaam in combinatie met de naam van de vader. Een jongen krijgt de voornaam van zijn vader met het achtervoegsel ‘son’, een meisje krijgt de voornaam van haar vader met het achtervoegsel ‘dottir’. IJslanders hebben dus geen achternaam zoals wij die kennen. 

IJslandse boekwinkels

IJslanders zijn grote lezers… wat moet je anders tijdens die lange, donkere winters.
In een heel klein plaatsje in de Noordwestfjorden zag ik dit schattige winkeltje met tweedehands boeken. 

Lang niet alle boeken staan netjes in de kast, want buiten zag je de boeken opgestapeld liggen voor de ramen.

Verder ben ik weinig verscheidenheid aan boekwinkels tegengekomen. Reykjavik telt een aantal verschillende boekwinkels, maar in de rest van het land kwamen we eigenlijk telkens dezelfde keten tegen: Eymundsson.

Wel altijd filialen met een grote voorraad boeken van zowel IJslandse als buitenlandse auteurs.

Kvöldverðurinn: Het diner op z’n IJslands

Het diner in een heel bijzondere taal: het IJslands. 
In de boekwinkel kon ik het boek niet meer vinden, maar in de bibliotheek is het nog ruim voorradig: Kvöldverðurinn. Toch bijzonder dat Nederlandse boeken vertaald worden in het IJslands, een taal die door maar driehonderd duizend mensen gesproken wordt. 

Want niet alleen Het diner is vertaald, in de bibliotheek vond ik ook een aantal vertalingen van Cees Nootenboom, onder andere van In Nederland met de onbegrijpelijke titel: Frásögb úr fjöllum Niðurlanda.

Boekenbankje

In Delft op de Wijnhaven, bij Boekhandel de Omslag staat dit boekenbankje.
Elke leest er een boekje op. 

Op het bankje staat een gedicht van Ida Gerhardt:

Onvervreemdbaar

Dit wordt ons niet ontnomen: lezen
en ademloos het blad omslaan,
ver van de dagelijksheid vandaan.
Die lezen mogen eenzaam wezen.

Zij waren het van kind af aan.

Hen wenkt een wereld waar de groten,
de tijdelozen, voortbestaan.
Tot wie wij kleinen mogen gaan;
de enigen die ons nooit verstoten.

De boeken in het Muizenhuis

Dat de muizen in het muizenhuis van lezen houden is wel duidelijk. In de knusse woonkamer staat een grote boekenkast en overal slingert leesvoer. In de gezellige studeerkamer staan de boeken tot op de grond en er liggen stapels tijdschriften. En op zolder is nog een rommelkamertje met planken vol boeken. Je zult er maar wonen!

Dit zijn drie kamertjes uit het grote Muizenhuis van Karina Schaapman. Zij maakte dit huis voor haar Muizenhuis-boeken. Het is te zien in de OBA (Openbare Bibliotheek Amsterdam) op het Oosterdokseiland en je leest er alles over op hetmuizenhuis.nl.

OBA als boekenlegger

De OBA op het Oosterdokseiland steekt een stukje naar voren ten opzichte van de andere gebouwen. Je ziet dat goed op deze foto. De gedachte hierachter: de Bibliotheek is als een boekenlegger van de stad. Daar was je gebleven in je verhaal, op dat punt kan je weer verder met lezen.

En voor de OBA is het goed toeven bij mooi weer. De lange bank nodigt uit om erop te zitten of je er lekker tegenaan te settelen met een goed boek. 

Lezende beelden in Londen

De vorige keer dat ik in Londen was fotografeerde ik nog geen lezende beelden. Ik had nu dus een aardig lijstje verzameld. Te beginnen bij James Henry Greathead (1844-1896), hoofd-ingenieur van London Railway. Hij wordt gezien als de uitvinder van het boren van tunnels voor de Tube.
Hij staat midden in de City, bij The Bank of England. En een boek staat hij hier niet te lezen, waarschijnlijk een werktekening of een plattegrond.

Op de grens van Strand en Fleetstreet staat Samuel Johnson: lexicograaf, dichter, essayist en literatuurcriticus. Johnson (1709-1784) was in zijn tijd een van de belangrijkste figuren van het Londense literaire milieu.

En vlak bij deze Johnson staat een eerbetoon aan Gladstone – een staatsman uit de 19e eeuw – met aan zijn voeten vier vrouwen, waarvan twee met boek: Education en Aspiration.

Lezende beeldjes in Londen

Naast de ‘verplichte’ beelden van schrijvers, acteurs of andere beroemdheden, vond ik in Londen een serie kleine beeldjes. Ze staan boven de ingang van een school of ziekenhuisje. En eigenlijk zijn het geen ‘lezende’ beeldjes, ze hebben alleen een boek in hun hand.
Verspreid over de stad zijn het vier stelletjes van meisje-jongen, vrouwtje-mannetje. Een van de mannetjes ontbreekt, hij had én geen boek in z’n hand én hij stond in de stijgers. Het vrouwtje was gelukkig door de bouwstellages nog wel te fotograferen, maar ze is nogal stoffig.

St. Johns School, Scandrett Street in Wapping

Raine Street School in Wapping

Greycoat Hospital, Greycoat Place in Westminster

Sir John Cass Primary Case, Duke’s Place in Aldgate