Rijkse boekenbeeldjes

Zeg je Rijksmuseum, dan zeg je Nachtwacht. Maar in het Rijks staan naast alle topstukken ook prachtige grote en kleine beeldjes met boek. Een eerste rondgang over de afdeling Middeleeuwen en Renaissance leverde een mooie serie foto’s. 

De verkondiging aan Maria – Tillman Riemenschneider (Würzburg, ca. 1485) – Riemenschneider, een van de belangrijkste Duitse beeldhouwers uit de middeleeuwen, maakte hier een heel eigen versie van de Verkondiging: de aanvliegende engel Gabriël met zijn opwaaiende mantel is een en al dynamiek en vormt een contrast met de ingetogen emotie van Maria. Als versteend en volkomen verrast staart ze, tijdens het sluiten van een boek, de ruimte in. 

De verkondiging van Maria – Francesco di Valdambrino (Siena, ca. 1423) – Hier vindt de verkondiging plaats: de engel Gabriël vertelt Maria dat zij zwanger zal worden. De slanke figuur en de lange plooien in haar kleding zijn karakteristiek voor de ‘internationale gotiek’, een elegante stijl op de overgang van middeleeuwen naar renaissance. 

Maria met Jezus – speels trekt het blote kind Jezus de aandacht van zijn moeder Maria, door haar tuniek open te trekken. De ontblote borst is een verwijzing naar Maria’s rol als ‘Virgo lactans’, de melkgevende maagd (ca. 1525). 

Carità educatrice – Lorenzo Bartolini (Florence, ca. 1845) – De vrouw ontfermt zich over twee kinderen. Zij moedigt het grootste kind aan te lezen. Op zijn boekrol staat de moraal: ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.’ De vrouw stelt de deugd Caritas (Naastenliefde) voor in haar rol als opvoedster, een typisch Italiaans thema.